Pairen: koehandel of mooie ongeschreven staatsrechtelijke gewoonte?
Geschreven op: | Door: Peter van den Berg
Na m’n verjaardag op de eerste lentedag kreeg ik ook te kampen met griep. Vervelend voor thuis, voor het werk, voor de politiek. Ja, want woensdagavond 23 maart was er een besluitvormende vergadering van de gemeenteraad…. De laatste informatie was dat ons fractielid Chris van Harten nog op vakantie zou zijn (dat was gepland voordat vergaderschema was aangepast) en VVD-raadslid Theo van der Velde zou (mogelijk) ook met longontsteking thuis zijn…….. Dat betekent dat er geen 21 stemgerechtigde raadsleden aanwezig zijn maar (maximaal) 18: 9 raadsleden van de coalitie en 9 raadsleden van de oppositie. Met een debat over de winkelopening op zondag en het sportbeleid niet zo handig….
Welke keuzes heb je?
Griep. Wat moet ik doen? Is het sjiek naar je werkgever (daar had ik mij dinsdagochtend ziek gemeld) met een extra dosis paracetamol toch de stemmingen bijwonen en naar huis gaan? Misschien is ‘sjiek’ niet het juiste woord maar kun je je afvragen of het ethisch verantwoord is….. Gewoon ook bij de voorzitter van de gemeenteraad ziekmelden en thuisblijven en afwachten hoe het allemaal loopt…
Wat is pairen?
Ik was te ziek om te werken, te ziek om echt in raadsstukken te verdiepen, enigszins fit genoeg om na te denken wat wijsheid is. Dan bel je je fractievoorzitter eens op, dan pak je suffig een staatsrechtelijk handboek erbij en kom je bij ‘pairen’…. Het begrip had ik nog nooit van gehoord, van de praktijk wel gehoord en gelezen. Het komt er zeg maar op neer dat als een Kamerlid behorend tot de 'rechter' zijde van het parlement ziek is er ‘geregeld’ wordt dat een kamerlid van 'links' niet meestemt en omgekeerd. Het gaat er natuurlijk niet om situaties dat iemand het nodig vond tijdens een vergaderweekje een midweek vrij te plannen……. Het gaat ook niet zomaar om een stroomstoring thuis die je beter door de eerste de beste elektricien kan laten oplossen… Het gaat dan bijvoorbeeld om iets langere parlementaire werkbezoeken in het buitenland of een stevige griep. Hoewel, over dat laatste wordt verschillend gedacht. De ene vindt pairen bij een griep verdedigbaar en de ander ziet dat pas bij een serieus ziekbed……. Hoewel ik er geen breed ‘onderzoek’ naar gedaan heb, begrijp ik dat in gemeenteland dit nog een redelijk onbekend fenomeen is.
Zomaar wat afwegingen bij pairen
Gelukkig zijn de meeste stemverhoudingen niet heel spannend. In de (bijna) 16 jaar dat ik politiek actief ben in Waddinxveen hebben we denk ik niet meer dan 5 keer een staking van stemmen (evenveel voor- als tegenstemmers) of onverwachte uitkomsten vanwege ontbreken één of meer raadsleden gehad. Dus het probleem of vraagstuk is zeer beperkt. Als het een belangrijk of zwaarwichtig thema is zal het ook niet zo makkelijk zijn denk ik een raadslid uit de coalitie of oppositie even verplicht naar de wc te sturen of buiten te laten roken…..
Zomaar wat overwegingen:
1. je bent gekozen en stemt zonder last (artikel 27 van de Gemeentewet), kun je dan wel afspraken maken over stemmingen;
2. volksvertegenwoordiging betekent niet dat je er voor je eigen belang zit, maar voor algemeen belang. Dan mag je ‘collegiaal’ dit soort afspraken maken;
3. wie bepaalt onder welke omstandigheid en bij welke thema’s het wel of niet mag?
4. een meer ethische overweging kan zijn dat ondanks onze eigen verantwoordelijkheden niets buiten Gods bestuur omgaat. Ligt een griep of andere reden van verzuim niet onder die voorzienigheid en moet je uitkomsten overlaten aan God?
5. in de Waddinxveense gemeenteraad valt het nog mee, maar in veel gemeenteraden zijn er heel veel kleine fracties, fracties die bestaan uit 1 tot maximaal 3 raadsleden. ‘Pairen’ in die situaties is niet eenvoudig en je stelt je dan bijna geheel buiten de orde bij een specifiek thema.
Hoe is het opgelost?
Na zo’n lang verhaal vraagt u zich misschien af “hoe is het opgelost?” Collega Chris is iets eerder vertrokken uit Oostenrijk en min of meer in één stuk doorgereden naar Waddinxveen. Gebruind en naar het schijnt ongeschoren was hij op tijd in het gemeentehuis. Theo van de Velde was weer zodanig opgeknapt dat hij aanwezig kon zijn. Zelf heb ik een avondje rustig aan gedaan thuis in de hoop er bij gezondheid de volgende keer weer bij te zijn……
Peter van den Berg
raadslid PCW
